Ο Ροβήρος Μανθούλης για τον Στέλιο Καζαντζίδη

Ροβήρος Μανθούλης

Ο Ροβήρος Μανθούλης, είναι Έλληνας σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Κομοτηνή και μεγάλωσε στην Αθήνα. Συμμετείχε στους κύκλους της Διάπλασης των Παίδων και στις γραμμές του ΕΑΜ των Νέων και συνέχεια της ΕΠΟΝ, σαν διαφωτιστής. Από το 1949 έως το 1953, σπούδασε Κινηματογράφο και Θέατρο στο Πανεπιστήμιο Syracuse της πολιτείας της Νέας Υόρκης.

Μέχρι στιγμής έχει αφήσει παρακαταθήκη στις νεότερες γενιές ένα έργο τεράστιο, που απλώνεται σε πάνω από 120 ντοκιμαντέρ και ταινίες μυθοπλασίας και πολλά κείμενα.
Για όσους δεν γνωρίζετε, είναι ο σκηνοθέτης και της δημοφιλούς ταινίας «Η κυρία δήμαρχος». Εκεί συναντιέται για πρώτη και μοναδική φορά, καλλιτεχνικά, με τον Στέλιο Καζαντζίδη και τη Μαρινέλλα. Το τραγουδιστικό δίδυμο, που εκείνη την περίοδο καθίσταται εξαιρετικά δημοφιλές, κλήθηκε να «ντύσει» μουσικά, την κινηματογραφική παραγωγή στα 1960.

Όπως μας ενημέρωσε – και ευχαριστούμε πολύ για τη συνδρομή στην προσπάθεια μας – η «Ταινιοθήκη της Ελλάδος» στην ταινία αυτή έχουμε την «παρθενική» εμφάνιση του Στέλιου Καζαντζίδη στην ελληνική φιλμογραφία.

Ακούστηκε βέβαια μόνο η φωνή του, την ίδια χρονιά, στην ταινία «Η φτωχούλα και το Βασιλόπουλο» χωρίς να παρουσιαστεί ο ίδιος ο Καζαντζίδης.

Τα στοιχεία, που μας έδωσε η "Ταινιοθήκη της Ελλάδος", προκύπτουν από την έρευνα του Νίκου Μητρογιαννόπουλου (με την βοήθεια των: Κώστα Χρηστίδη και Γιώργου Αθητάκη) για το περιοδικό "Λαϊκό τραγούδι".  Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Νο 17, σε ένα πολυσέλιδο αφιέρωμα στον Στέλιο Καζαντζίδη.

Σε ότι αφορά στην ταινία, «Η κυρία δήμαρχος», που σκηνοθέτησε ο Ροβήρος Μανθούλης… Το σενάριο υπογράφουν οι Νέστορας Μάτσας και Βίων Παπαμιχάλης, ενώ αξίζει να αναφέρουμε πως της μουσικής επιμελήθηκε ο Μάνος Χατζιδάκις.

Ακολουθεί το κείμενο που μας απέστειλε από το Παρίσι ο Κος Μανθούλης σχετικά με τον Στέλιο Καζαντζίδη και την κινηματογραφική επιτυχία του «Η κυρία δήμαρχος»:

Μας γράφει:

Αγαπητοί φίλοι,

Στην Αθήνα ήταν ασφυκτικά συγκεντρωμένες εκδηλώσεις, διαδηλώσεις, φεστιβάλ, αφιερώματα, εορτασμοί, τηλεοράσεις, συνεντεύξεις,παρουσιάσεις δύο βιβλίων μου, χώρια τα οικογενειακά. Επέστρεψα και σας απαντώ.

Είναι ευχάριστο, που σεργιανάτε στις ιστορικές εποχές και στις μουσικές τους. Ο Στέλιος που γνώρισα ήταν ένας σεμνός άνθρωπος και με πολύ ταλέντο. Δεν είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω όλη του την καριέρα γιατί βρέθηκα πολιτικός εξόριστος στο Παρίσι σχετικά σύντομα. Όταν γύρισα από σπουδές κινηματογράφου στην Αμερική, η ΑΝΖΕΡΒΟΣ μου πρότεινε να γυρίσω την «Κυρία Δήμαρχο».

Δέχτηκα, παρόλο ότι το σενάριο δεν ήταν δικό μου και δεν κατάφερα να του κάνω πολλές αλλαγές. Είχα εκτίμηση για το καστ (Βασιλειάδου, Αυλωνίτης, Κούρκουλος) και ήθελα να κάνω μαζί τους κάτι πιο ανθρώπινο από αυτά που είχαν συνηθίσει στον εμπορικό κινηματογράφο. Με τον ίδιο "ανθρώπινο" τρόπο χρησιμοποίησα και το συμπαθέστατο ζεύγος Καζαντζίδης-Μαρινέλλα. Τραγούδια όπως η «Ζιγκουάλα» δεν ήταν ακριβώς αυτά που άκουγα (άκουγα ρεμπέτικα, Χατζιδάκη, Θεοδωράκη) αλλά τα εξευγένιζε η ζεστή, μεταλλική φωνή του Στέλιου (και της Μαρινέλλας) που θα την έλεγα «αθώα», γιατί ήταν γνήσια, «από τα σωθικά» - και όχι «από το στέρνο».

Τελικά, συμπλήρωσα το μουσικό άκουσμα της ταινίας με την μουσική υπόκρουση του Μάνου Χατζιδάκη. Ο Στέλιος και η Μαρινέλλα εμφανίζονταν για πρώτη φορά σε ταινία, νομίζω. Οι πρώτοι ρόλοι ήταν ταβερνιάρηδες. Και ήταν φυσικό να ενσωματώσεις κομπανία στην ταινία. Κάθισαν ήσυχοι-ήσυχοι, με πολύ αξιοπρέπεια και συνεργατικότητα στην ταβέρνα της Βασιλειάδου , με λίγο τρακ, και έκαναν όλες τις λήψεις και τις επαναλήψεις (και τα τράβελιν) με υπομονή και play-back.

Έχω πολύ ασχοληθεί με τη λαϊκή μουσική σε όλον τον κόσμο, μπλουζ στην Αμερική, τανγκό στο Μπουένος Άιρες, στη Βραζιλία, Αραβική, φλαμένκο στην Ανδαλουσία κλπ, κλπ. Έχω την εντύπωση ότι όταν γεννιέται η αστική λαϊκή μουσική (εκεί γύρω στο 1900) στην αρχή την ακούν άντρες. Όταν γίνει δημοφιλής και την παραλάβουν οι εταιρίες δίσκων, γίνεται πιο "ρομαντική", μπαίνει στα σπίτια και κερδίζει και τις γυναίκες. Κάπως έτσι είναι τα τραγούδια του Στέλιου. Αλλά τι τα θέλετε, το κοινό δεν γελιέται ποτέ. Αν του αρέσει κάτι, κάποιος λόγος υπάρχει. Και πριν απ’ όλα, η ποιότητα της φωνής. Τον Καζαντζίδη επέλεξε ο Κυρ Αντώνης ο Ζερβός, ο παραγωγός, που σαν λαϊκός τύπος ο ίδιος ήξερε τι έκανε... Η ταινία πρέπει να είχε εμπορική επιτυχία.

Και πιο πολύ αργότερα στην τηλεόραση. Έχει μεταδοθεί άπειρες φορές. Μέχρι και η Ντόρα Μπακογιάννη την πρόβαλε στο εκλογικό της κέντρο, όταν ήταν υποψήφια για Δήμαρχος (όπως η Γεωργία Βασιλειάδου στην ταινία) !

Η μακρά -εξαναγκαστική- απουσία μου στο εξωτερικό (και τα ενδιαφέροντά μου για άλλον τύπο κινηματογράφου) δεν μου επέτρεψαν να γνωρίσω καλύτερα τον Στέλιο.

Καλή επιτυχία

Ροβήρος Μανθούλης

Παρακολουθήστε ένα μικρό απόσπασμα με την εμφάνιση του Στέλιου Καζαντζίδη και της Μαρινέλλας, στην ταινία «Η κυρία δήμαρχος». Τα τραγούδια, της ταινίας ήταν η «Ζιγκουαλα» και το γνωστό «Για μας ποτέ μην ξημερώσει», που κυκλοφόρησαν και ως επανεκτελέσεις «Αμερικής» από το δημοφιλές καλλιτεχνικό ζεύγος.

Και τα δύο, είναι συνθέσεις του Στέλιου Καζαντζίδη, ενώ το στιχουργικό μέρος ανέλαβε ο Νίκος Μουρκάκος.