Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008

«Όμορφη πόλη»

Ο Μίκης Θεοδωράκης
Ο Μίκης Θεοδωράκης
Ο Μίκης Θεοδωράκης στην περίοδο 1952 - 1954, κατά τη διαμονή του στα Χανιά, στην Αθήνα και έπειτα στο Παρίσι συνέθεσε τον κύκλο τραγουδιών «Λιποτάκτες».

Η πρώτη τους ηχογράφηση έγινε τον Οκτώβριο του 1960. Μπουζούκι έπαιξε ο Μανώλης Χιώτης και στην κιθάρα τον συνόδεψε ο Δημήτρης Φάμπας. Τους στίχους των τραγουδιών - που ερμήνευσε ο ίδιος ο Θεοδωράκης - υπέγραψε ο αδελφός του συνθέτη, Γιάννης.

Από τα τραγούδια του κύκλου αυτού, ξεχώρισε το γνωστό "Όμορφη πόλη" - "Θα γίνεις δικιά μου".

Αξίξει να αναφέρουμε πως το τραγούδι αυτό έχει διασκευαστεί και επανεκτελεστεί πολλές φορές, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού.

Ενδεικτικά αναφέρουμε πως η μυθική Γαλλίδα τραγουδίστρια Edith Piaf στα 1962 - ένα χρόνο περίπου πριν "φύγει" από τη ζωή - το ηχογράφησε με τον τίτλο "Les amants de Teruel" σε στίχους του Jacques Plantes. Η ακριβής μετάφραση του τίτλου αυτού είναι "Οι εραστές του Τερουέλ".

Το Teruel είναι μία πόλη της Αραγονίας, που βρίσκεται στην κεντροανατολική Ισπανία και είναι πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Και ο μύθος «των Εραστών του Τερουέλ» είναι αυτός για τον οποίο είναι γνωστή η συγκεκριμένη πόλη.





Επιστρέφουμε, όμως, στην Ελλαδική πραγματικότητα. Το καλοκαίρι 1962 στο θέατρο «Παρκ», στην οδό Αλεξάνδρας, ανεβαίνει η επιθεώρηση με τίτλο «Όμορφη πόλη».

«Όμορφη πόλη» ονομάστηκε και ο κύκλος τραγουδιών που συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης στα 1961 και τα οποία θα «έντυναν» μουσικά την παράσταση. Την ίδια χρονική περίοδο, στο θέατρο «Μετροπόλιταν» επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας (δίπλα στο «Παρκ») ανέβηκε η «Οδός ονείρων» του Μάνου Χατζιδάκι.

Τη σκηνοθεσία της παράστασης «Όμορφη πόλη» έκανε ο Μιχάλης Κακογιάννης, ενώ η Ντόρα Γιαννακοπούλου, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Ανδρέας Ντούζος, η Άννα και η Μαρία Καλουτά στελέχωσαν την παράσταση και κλήθηκαν να ερμηνεύσουν, τότε, τις δημιουργίες του Μίκη Θεοδωράκη.

Παρά το γεγονός ότι και τα δύο έργα ανέβηκαν υπό τη διεύθυνση του γνωστού επιχειρηματία Θεόδωρου Κρίτα, είχε ξεσπάσει μια έντονη φημολογία που ήθελε τους δύο συνθέτες να βρίσκονται σε διαρκή κόντρα.

Η φημολογία για αποτυχία της παράστασης του μεγάλου Έλληνα συνθέτη έγινε ακόμα εντονότερη όταν ο Μίκης Θεοδωράκης αναγκάστηκε για λόγους υγείας να μεταβεί στο νοσοκομείο «Εδουάρδος Ζ΄» του Λονδίνου - είχε αναφερθεί δε πως από το 1947 πως μια ασθένεια «κατέτρωγε το κορμί του» .

Τότε είναι που ο Μίκης μέσω του επιχειρηματία Θ. Κρίτα ο οποίος τον επισκέφτηκε κατά τη νοσηλεία του αποστέλλει στον Στέλιο Καζαντζίδη ένα γράμμα στο οποίο του ζητά να στηρίξει την «Όμορφη πόλη» στο θέατρο «Παρκ».

Συγκεκριμένα του πρότεινε να ερμηνεύσει, στα πλαίσια της παράστασης, το τραγούδι «Μανούλα μου, ο γιόκας σου» που το μελοποίησε ο συνθέτης όσο ήταν άρρωστος.

Όπως μας πληροφορούν, οι εφημερίδες της εποχής, ο Καζαντζίδης με τη Μαρινέλλα τότε, δέχθηκαν να τραγουδήσουν «για τον φίλο τους» και μάλιστα χωρίς να αξιώσουν αμοιβή.

Μέχρι εδώ όλα έβαιναν καλώς. 

Aυτό που έδωσε λαβή για σκανδαλοθηρία ήταν η «μυστική» επιστροφή του Μίκη από την Αγγλία αμέσως μετά την επιστροφή του Θ. Κρίτα . Παρόλο που ο Θεοδωράκης ήταν πολύ άρρωστος, νοσηλευόταν πλέον σε ένα ελληνικό νοσοκομείο στο οποίο μεταφέρθηκε υπό άκρα μυστικότητα.

Κάποιοι είπανε πως γύρισε για το «ξηρό» ελλαδικό κλίμα. Άλλοι κάνανε λόγο για πολιτικά συμφέροντα που θέλανε να «φιμώσουν» τον συνθέτη και να «θάψουν» το θεατρικό έργο «Όμορφη πόλη».

Το σίγουρο είναι πως αρκετοί θεώρησαν όλη την ιστορία της ασθένειας του Μίκη εφεύρεση των καλλιτεχνικών παραγωγών της εποχής. Λίγο η αρρώστια του Μίκη, λίγο το μυστήριο που κάλυπτε τον επαναπατρισμό του και σίγουρα η συμμετοχή του Στέλιου Καζαντζίδη στην «Όμορφη πόλη» εξήραν το ενδιαφέρον για τις δημιουργίες του Μίκη και την επιθεώρηση στο θέατρο «Παρκ».

Ο Στέλιος Καζαντζίδης - όπως είπαμε - δέχθηκε να στηρίξει τον άρρωστο φίλο του και να τραγουδήσει στην οδό Αλεξάνδρας χωρίς χρηματική αμοιβή. 

Με την επάνοδο του Μίκη στις παραστάσεις συνέβη κάτι που στεναχώρησε αφάνταστα τον Στέλιο Καζαντζίδη και το οποίο εκμυστηρεύτηκε στον Κυριάκο Διακογιάννη, με αφορμή μια εκπομπή στην οποία ο γνωστός μουσικοσυνθέτης τον αποκάλεσε "αμανετζή".

Γράφει ο Διακογιαννης στα 1980 : «Πήγε στο θέατρο, συνάντησε τους ανθρώπους του θιάσου, περίμενε να τελειώσει ο Στέλιος την παράσταση, την εμφάνισή του και αμέσως μόλις ο Στέλιος γύρισε στο καμαρίνι του ο Μίκης βγήκε στη σκηνή να διευθύνει τιμητικά την ορχήστρα για τον καλλιτέχνη που τραγουδούσε αμέσως μετά το Στέλιο (τον Μπιθικώτση από όσο γνωρίζουμε).Τέτοια χυδαία προσβολή στο πρόσωπο του ανθρώπου ο οποίος θυσιάστηκε για να του συμπαρασταθεί δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ στην ιστορία του θεάματος, τόση αχαριστία, θα τη σιχαινόταν και ο πιο αχάριστος».

Ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε λόγο κάποια στιγμή για παρεξήγηση αλλά ο Καζαντζίδης υπήρξε αμετανόητος μέχρι το τέλος. Τον πίκρανε πολύ το συμβάν, το οποίο ανέφερε πολλές φορές σε συνεντεύξεις και σε κοντινούς φίλους του.

Για να ελαφρύνουμε λίγο το κλίμα ας δούμε πως αναφέρθηκε σε «κουτσομπολίστικη» στήλη της εποχής η παρουσία των λαϊκών τραγουδιστών στα θέατρα της λεωφόρου Αλεξάνδρας:



Εφημερίδα "Εμπρός" 28 Ιουλίου 1962

Εφημερίδα "Εμπρός" 28 Ιουλίου 1962

Δεν υπάρχουν σχόλια: