Στα χρόνια της Χούντας, ο παράγοντας λογοκρισία μάστιζε την καλλιτεχνική δημιουργία σε κάθε της έκφανση.Άλλωστε η λογοκρισία ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους η επιχειρηματική προσπάθεια του Στέλιου Καζαντζίδη στο χώρο της δισκογραφίας απέτυχε.
Μπορεί βέβαια, λίγο πριν τα χρόνια της ξενοκίνητης χούντας ο Καζαντζίδης να απέσπασε, έπειτα από αγώνα και επιμονή, την πολυπόθητη άδεια από το υπουργείο Βιομηχανίας για την δημιουργία της δικής του δισκογραφικής ( η γνωστή «STANDARD»), εν τούτοις όμως, η εταιρεία του δεν λειτούργησε ποτέ αυτόνομα.
Ο Στέλιος Καζαντζίδης θα δηλώσει χαρακτηριστικά στο Βασίλη Βασιλικό στα 1980 («Υπάρχω» σελ. 154 – 155, Εκδόσεις Λιβάνη):
«Η λογοκρισία εσκεμμένα σαμποτάριζε ότι τραγούδια τους πήγαινα. Με ένα X, με κόκκινο μολύβι, «Απορρίπτεται, απορρίπτεται, απορρίπτεται». Μου πέρασαν κάτι τραγουδάκια μόνο, που μίλαγαν για ακροθαλασσιές και για γλάρους. Αυτά τα έβαζα επίτηδες για να δω αν θα τα κόψουνε κι αυτά. Ότι τραγούδι είχα βαρύ, το ήξεραν αυτοί ότι προορίζεται για μένα. Ότι με περιεχόμενο λαϊκό μου το κόβανε μεθοδευμένα πλέον. Τα ίδια τραγούδια τα πέρναγαν για τον Μάτσα ή το Λαμπρόπουλο. Εγώ τι θα έλεγα; Τι θα τραγούδαγα; Τις δαντελένιες ακρογιαλιές της ελληνικής θάλασσας; Είχα αγανακτήσει! Εμένα με τσάκισε η λογοκρισία».
Πολλοί καλλιτέχνες λογοκρίθηκαν κατά την Επταετία. Πέρα από τις σφραγίδες και τα κόκκινα μολύβια με τα οποία σημείωναν τους «ακατάλληλους» δίσκους, οι υπεύθυνοι του καθεστώτος κολλούσαν μέχρι και τσιρότα (πραγματικά τσιρότα!) ώστε να αποτρέψουν την αναπαραγωγή των δίσκων στα πικαπ της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.
Στις 23 Ιουλίου του 1974 η Χούντα των συνταγματαρχών καταρρέει. Τα γεγονότα ήδη από το Φεβρουάριο του 1973 εξελίσσονταν ραγδαία. Κατάληψη της Νομικής, κατάληψη του πολυτεχνείου, απόπειρα δολοφονίας του Μακάριου, τουρκική εισβολή στην Κύπρο…
Ο Μίκης Θεοδωράκης, βρισκόμενος στον Καναδά το 1973, ετοιμάζει τον κύκλο τραγουδιών στην «Ανατολή». Ως ερμηνευτές επιλέγονται ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Χάρις Αλεξίου. Τέσσερις μήνες μετά την πτώση της Χούντας κυκλοφορεί ο δίσκος «Στην Ανατολή».
Δίνεται στον Καζαντζίδη η δυνατότητα να τραγουδήσει ξανά, ελεύθερος, αυτά που θέλει.
Ή μήπως όχι;
Ο δίσκος παρά τις ευνοϊκές συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί και παρά την σύμπραξη δύο κορυφαίων Ελλήνων υπό τη στέγη μιας ανερχόμενης εμπορικής δύναμης όπως ήταν η «ΜΙΝΟΣ» τότε, δεν πούλησε. Ενδεικτικό αυτή της μη – επιτυχίας, το γεγονός ότι πολλοί, σήμερα, αγνοούν τον δίσκο «Στην Ανατολή».
Γιατί όμως δεν «πούλησε» ο δίσκος;
Ο Μίκης Θεοδωράκης θα δηλώσει, σε κοινή συνέντευξή του με τον Γιώργο Νταλάρα στον Λ. Κομίνη, το 1995, στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ :
«Οι ίδιοι οι άνθρωποι της εταιρείας περνούσαν από τα δισκάδικα και μάζευαν τους δίσκους. Το γιατί βέβαια μόνο αυτοί το ξέρουν. Είναι δυνατόν να κυκλοφορεί , αμέσως μετά την πτώση της χούντας ένας δίσκος με καινούργια λαϊκά τραγούδια του Θεοδωράκη με τον Καζαντζίδη κι αυτό τον δίσκο σήμερα στην Ελλάδα να τον ξέρουν ελάχιστοι; Κρίμα...».
Φαίνεται πως η λογοκρισία δεν υπήρξε ίδιον μόνο των ολοκληρωτικών καθεστώτων. Στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης αλλά και σήμερα, που ο κύκλος της κατά τα λεγόμενα έχει κλείσει, η λογοκρισία είναι παρούσα. Πανταχού παρούσα. Και αν δεν υπάρχουν τα κόκκινα μολύβια ή οι σφραγίδες και τα τσιρότα των απαίδευτων «υπεύθυνων» λογοκρισίας, υπάρχουν οι δικαστικές αποφάσεις, ο φόβος της αγωγής ή της επιβολής προστίμου, τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και οι κατευθυντήριες γραμμές που επιβάλουν, οι διαπλεκόμενοι και τα διαπλεκόμενα, η καταστολή…
Τα «έννομα» συμφέροντα των οικονομικά ισχυρών, στο πλαίσιο, πάντα, μιας αστικής δημοκρατίας, καταργούν στην ουσία και στην πράξη την πολυφωνία, τον πλουραλισμό, την αντίθετη γνώμη.
Και αν δεν υπάρχει πλέον Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία να «συνετίσει» τον κόσμο που αντιδρά και προτείνει κάτι διαφορετικό, υπάρχει ο φόβος του κοινωνικού αποκλεισμού (καθιστούν γραφικό ότι εναντιώνεται σε αυτή την ανάκληση ζωής, που κάποιοι ορίζουν κοινωνία των ανθρώπων), της καταδίκης, της περιθωριοποίησης…
Ας επιστρέψουμε όμως στα του δίσκου. Κυκλοφόρησε στις 4 Νοεμβρίου του 1974. Και τα δώδεκα τραγούδια του, είναι αφιερωμένα στα «Παιδιά του Πολυτεχνείου».Εμείς αφιερώνουμε σε όλους εκείνους που αγωνίστηκαν αλλά και σε όλους όσοι αγωνίζονται στις μέρες μας, το τραγούδι «Άπονες Εξουσίες». Ίσως είναι το πιο γνωστό από τα δώδεκα σημαντικά λαϊκά τραγούδια του δίσκου.
Στο βίντεο που ακολουθεί, παρακολουθήστε τον Στέλιο Καζαντζίδη να τραγουδά «ζωντανά» μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη το «Άπονες Εξουσίες» στην εκπομπή «Φάρμα των Ανθρώπων» (1993) στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ. Οικοδεσπότης ο γνωστός δημοσιογράφος και εκδότης πια, Θανάσης Λάλας.
Διαβάστε ακόμη:
2 σχόλια:
Απίστευτο το βίντεο.. Και βλέπω τα συκωτάκια τα τρώει ο Μίκης.. Να τον στείλουμε στην Λεωφόρο :)
Χαιρετώ!
Μπράβο για τη δραστηριάτητά σας..Συνεχίστε ετσι..να μας ενημερωνετε για τον Στελιο :-)
Δημοσίευση σχολίου