Όπως κάθε χρόνο (στα δύο περίπου χρόνια λειτουργίας μας) έτσι και φέτος, σε μια ημέρα γιορτής και μνήμης, δημοσιεύουμε στο ιστολόγιο μας οπτικοακουστικό υλικό. Το Νοέμβριο του 2008, δημοσιεύσαμε μια ζωντανή ηχογράφηση του «Απόκληρος της Μοίρας», ενώ τον Νοέμβριο του 2009 μια ανέκδοτη δοκιμαστική ηχογράφηση του «Έφυγες με έναν άλλονε».
Σήμερα, επιλέξαμε μια ζωντανή ηχογράφηση – τμήμα ακριβέστερα μιας ζωντανής ηχογράφησης – ενός τραγουδιού με τίτλο «Δεν ζούνε τα πουλιά χωρίς τραγούδια» (Δεν ζω στιγμή χωρίς εσένα), σε μουσική Γιάννη Βέλλα και στίχους Κώστα Νικολαϊδη (υπάρχουν όμως και αναφορές που θέλουν τον Κώστα Κοφινιώτη να είναι ο στιχουργός).
Είναι μια, από τις πολλές στιγμές, που ο Στέλιος Καζαντζίδης τραγουδά, τραγούδια «ευρωπαϊκά», όπως συνήθιζαν να αποκαλούν οι «λαϊκοί» δημιουργοί τα τραγούδια του «μεσοπολέμου». Εμείς θα τα αποκαλούσαμε δυτικότροπα. Είναι πιο δόκιμος όρος. Η αφομοίωση ξένων προς την παράδοσή μας, μουσικών προτύπων δεν ακυρώνει πάντα την ελληνικότητα μιας δημιουργίας. Ο Καζαντζίδης άλλωστε είχε την πεποίθηση ότι και τα τραγούδια αυτά ήταν λαϊκά. Εύληπτος στίχος - ως έκφραση ενός λαού πάντα και όχι ως εξώτερη επιβολή, και ευρεία αποδοχή…
Σήμερα, επιλέξαμε μια ζωντανή ηχογράφηση – τμήμα ακριβέστερα μιας ζωντανής ηχογράφησης – ενός τραγουδιού με τίτλο «Δεν ζούνε τα πουλιά χωρίς τραγούδια» (Δεν ζω στιγμή χωρίς εσένα), σε μουσική Γιάννη Βέλλα και στίχους Κώστα Νικολαϊδη (υπάρχουν όμως και αναφορές που θέλουν τον Κώστα Κοφινιώτη να είναι ο στιχουργός).
Είναι μια, από τις πολλές στιγμές, που ο Στέλιος Καζαντζίδης τραγουδά, τραγούδια «ευρωπαϊκά», όπως συνήθιζαν να αποκαλούν οι «λαϊκοί» δημιουργοί τα τραγούδια του «μεσοπολέμου». Εμείς θα τα αποκαλούσαμε δυτικότροπα. Είναι πιο δόκιμος όρος. Η αφομοίωση ξένων προς την παράδοσή μας, μουσικών προτύπων δεν ακυρώνει πάντα την ελληνικότητα μιας δημιουργίας. Ο Καζαντζίδης άλλωστε είχε την πεποίθηση ότι και τα τραγούδια αυτά ήταν λαϊκά. Εύληπτος στίχος - ως έκφραση ενός λαού πάντα και όχι ως εξώτερη επιβολή, και ευρεία αποδοχή…
Σε συνέντευξη στον Πάνο Τσίμα στα 1993, δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Το λαϊκό τραγούδι είναι ιερό. Είναι ευαγγέλιο. Δεν μπορεί να το πει ο καθένας. Για αυτό τουλάχιστον αυτή τη λέξη να μην τη βάζουν στο στόμα τους πάρα πολλοί κύριοι. Μιλάνε για τον έρωτα… Δηλαδή τι έγινε; Δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Ο έρωτας, κι ο έρωτας, κι ο έρωτας…Κι ο βρώμικος έρωτας. Να ναι η καλή του πλευρά, το δέχομαι. Στα χρόνια μας υπήρχε ο Γούναρης που τραγούδαγε… λαϊκά τραγούδια. Ευρωπαϊκά μεν, έτσι τα λέγαμε τότε αλλά λαϊκά. Τα αγκάλιαζε η μάζα. Ο κοσμάκης».
Όσο «πρόχειρη» ή «γενική», κι αν είναι αυτή η διαπίστωση του Καζαντζίδη για το τι είναι πράγματι λαϊκό τραγούδι, «φωτίζει» μια υπόθεση που από χρόνια απασχολεί και διχάζει σε ορισμένες περιπτώσεις μελετητές, και ακροατές.
Γιατί για τον Καζαντζίδη, η ευρεία αποδοχή που έχει ένα τραγούδι, δεν αρκεί για να χαρακτηριστεί λαϊκό. Είναι λαϊκό εφόσον προκύπτει ως ανάγκη έκφρασης και ενέχει κοινωνικές αναφορές. Ξεφύγαμε όμως.
Για να επιστρέψουμε στο τραγούδι της δημοσίευσης αυτής, ο Γιάννης Βέλλας (21/12/1909 - 26/12/1999), , υπήρξε ένας πηγαίος δημιουργός χωρίς ιδιαίτερη μουσική παιδεία. Ξυλουργός στο επάγγελμα, «απλό παιδί, βγαλμένο από τα σπλάχνα του λαού», θα γράψει ο Κώστας Μυλωνάς στο βιβλίο του «Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού» (Εκδόσεις Κέδρος). Έγραψε πάνω από 250 τραγούδια και εργάστηκε μια ολόκληρη ζωή, σε κέντρα διασκέδασης τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.
Στο βίντεο που ακολουθεί θα ακούσετε πέραν της ζωντανής ηχογράφησης που σας υποσχεθήκαμε και μια αναπάντεχη δήλωση του Στέλιου Καζαντζίδη για τη σχέση του με το «ευρωπαϊκό» τραγούδι. Ευχόμαστε σε όσες και όσους γιορτάζουν χρόνια καλά και πολλά.
Διαβάστε ακόμη:
«Το λαϊκό τραγούδι είναι ιερό. Είναι ευαγγέλιο. Δεν μπορεί να το πει ο καθένας. Για αυτό τουλάχιστον αυτή τη λέξη να μην τη βάζουν στο στόμα τους πάρα πολλοί κύριοι. Μιλάνε για τον έρωτα… Δηλαδή τι έγινε; Δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Ο έρωτας, κι ο έρωτας, κι ο έρωτας…Κι ο βρώμικος έρωτας. Να ναι η καλή του πλευρά, το δέχομαι. Στα χρόνια μας υπήρχε ο Γούναρης που τραγούδαγε… λαϊκά τραγούδια. Ευρωπαϊκά μεν, έτσι τα λέγαμε τότε αλλά λαϊκά. Τα αγκάλιαζε η μάζα. Ο κοσμάκης».
Όσο «πρόχειρη» ή «γενική», κι αν είναι αυτή η διαπίστωση του Καζαντζίδη για το τι είναι πράγματι λαϊκό τραγούδι, «φωτίζει» μια υπόθεση που από χρόνια απασχολεί και διχάζει σε ορισμένες περιπτώσεις μελετητές, και ακροατές.
Γιατί για τον Καζαντζίδη, η ευρεία αποδοχή που έχει ένα τραγούδι, δεν αρκεί για να χαρακτηριστεί λαϊκό. Είναι λαϊκό εφόσον προκύπτει ως ανάγκη έκφρασης και ενέχει κοινωνικές αναφορές. Ξεφύγαμε όμως.
Για να επιστρέψουμε στο τραγούδι της δημοσίευσης αυτής, ο Γιάννης Βέλλας (21/12/1909 - 26/12/1999), , υπήρξε ένας πηγαίος δημιουργός χωρίς ιδιαίτερη μουσική παιδεία. Ξυλουργός στο επάγγελμα, «απλό παιδί, βγαλμένο από τα σπλάχνα του λαού», θα γράψει ο Κώστας Μυλωνάς στο βιβλίο του «Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού» (Εκδόσεις Κέδρος). Έγραψε πάνω από 250 τραγούδια και εργάστηκε μια ολόκληρη ζωή, σε κέντρα διασκέδασης τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.
Στο βίντεο που ακολουθεί θα ακούσετε πέραν της ζωντανής ηχογράφησης που σας υποσχεθήκαμε και μια αναπάντεχη δήλωση του Στέλιου Καζαντζίδη για τη σχέση του με το «ευρωπαϊκό» τραγούδι. Ευχόμαστε σε όσες και όσους γιορτάζουν χρόνια καλά και πολλά.
Διαβάστε ακόμη:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου