 |
| Γιώργος Ζαμπέτας |
Πριν από 18 χρόνια, στις 10 Μαρτίου του 1992, ο Γιώργος Ζαμπέτας, ένας σημαντικός δημιουργός και δεξιοτέχνης του μπουζουκιού έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 67 ετών. Υπήρξε εξαιρετικά εμπορικός συνθέτης.
Στις μέρες μας, ο Γιώργος Ζαμπέτας, είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς και αναγνωρίσιμους δημιουργούς της περιόδου του κλασσικού λαϊκού τραγουδιού, ειδικά στις τάξεις της νεολαίας. Σε αυτό συνετέλεσαν, πέρα από τις διαχρονικές δημιουργίες του και το χαρακτηριστικό «παίξιμο», οι πολλές συμμετοχές σε κινηματογραφικές ταινίες. Ο Γιώργος Ζαμπέτας γεννήθηκε στο Μεταξουργείο στις 25 Ιανουαρίου του 1925.
Ο ίδιος αναφέρε στον Αλέξη Βάκη στα 1989:
«Για να τα πάρουμε ευθύς εξαρχής τα πράγματα, εγώ είμαι γεννημένος Δημοσθένους 27 στον Αϊ – Γιώργη, Ακαδημία Πλάτωνος, Αθήνα. Εκεί όλα είναι γύρω, γύρω Μεταξουργείο, Βοτανικός, Μπούθουλας. Κολωνός, Άγιος Κωνσταντίνος».
Οι συνεργασίες του πολλές. Οι επιτυχίες του πάρα πολλές, σε μια δισκογραφία που αριθμεί πάνω από 500 τραγούδια. Στο βιογραφικό βιβλίο με τίτλο «Βίος και πολιτεία Γ. Ζαμπέτα και η βρόχα έπιπτε στρεϊτ θρου» (Εκδ. ντέφι, 1997), που υπογράφει η Ιωάννα Κλειάσιου καταγράφονται 527 τραγούδια (από το 1953 ως το 1990) χωρίς τις επανεκτελέσεις και τα κινηματογραφικά και ορχηστρικά τραγούδια.
Αναπόφευκτη η συνεργασία του Ζαμπέτα με τον Στέλιο Καζαντζίδη. Δισκογραφικά (ως συνθέτης, ο μεν, και τραγουδιστής, ο δε) συνυπήρξαν σε τέσσερα τραγούδια. Το 1954 ο Στέλιος τραγουδά το «Στη θάλασσα θα πέσω» σε στίχους του Χαράλαμπου Βασιλειάδη ή Τσάντα (Τσάντας ήταν το παρατσούκλι του).
Έπειτα σε στίχους του Κώστα Βίρβου, στα 1956, ηχογραφεί ο Καζαντζίδης το «Αφήνω γεια».
Δύο ακόμα τραγούδια, που γνώρισαν και επανεκτελέσεις, ηχογραφούνται το 1965. «Με το βοριά» και «Μεσάνυχτα που να σε βρω» και τα δύο σε στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου. Αξίζει να σημειώσουμε πως σε αρκετά τραγούδια, στη δισκογραφία του Καζαντζίδη, ο Ζαμπέτας συμμετέχει ως εκτελεστής όπως για παράδειγμα στο «Εγώ πονώ για σένα» ή στο «Δεν βρήκα έναν άνθρωπο». Σε κάποια άλλα δε, ο Γιώργος Ζαμπέτας προσθέτει… ηχητικά εφέ! Μάλιστα. Το Μάη του 1953 ηχογραφείται το τραγούδι «Ο γάτος» με τους Στ. Καζαντζίδη και Ρένα Ντάλλια.
Μια σύνθεση του Γιάννη Παπαϊωάννου, «Ο γάτος» θα περάσει στην ιστορία για το νιαούρισμα στην αρχή του τραγουδιού. Ποιος κάνει το γάτο; Μα φυσικά ο Γιώργος Ζαμπέτας.
Ο Γιώργος Ζαμπέτας αναφέρθηκε στον Καζαντζίδη με θαυμασμό και υπερέβαλλε προσπαθώντας να περιγράψει με λόγια αυτό το «φαινόμενο». Εκμυστηρεύτηκε στην Ιωάννα Κλειάσιου:
«Ο Καζαντζίδης υπήρξε μεγάλος, πολύ μεγάλος θρύλος, ελληνική σφραγίδα. Τι πα να πει πρωθυπουργός και πρόεδρος! Μιλάμε για σφραγίδα οντότητος αξεπέραστη. Σταμάταγε το τρένο ρε, το καταλαβαίνετε; Πράγμα που δεν έχει συμβεί στους αιώνες! Μόνο με τον Μεγαλέξανδρο έχει συμβεί αυτό το πράγμα!... Ο Καζαντζίδης ήτανε μέσα στις ανάγκες του κοσμάκη! Λέγανε παλιά οι οικογένειες, πήγαινε γυναίκα να πάρεις φασόλια, ρεβίθια, λίγο ρύζι αλλά πάρε και το δίσκο του Καζαντζίδη, αυτός που είχαμε τρύπησε πια, έλιωσε απ’ το παίξιμο… Παίρνανε το δίσκο του Στέλιου με το φαΐ ρε!».
Αξίζει να αναφέρουμε εδώ, ένα περιστατικό που αφορά και στους δύο. Και στον Στέλιο και στον Ζαμπέτα. Στου «Κουλουριώτη», κάποιο, βράδυ ο Ζαμπέτας, γνωστός τιμητής του ρεμπέτικου, ζήτησε από το Στέλιο να του αφιερώσει το «Βαρέθηκα τον ναργιλέ». Ήταν η εποχή που ο Καζαντζίδης μεσουρανούσε και η εμφάνιση του στα νυχτερινά κέντρα, έφερνε αναδουλειές στους «ανταγωνιστές».
Με το γνωστό του ύφος, ο Γιώργος Ζαμπέτας σημειώνει για τους συναδέλφους του, τον καιρό που ο Στέλιος ήταν στο προσκήνιο:
 |
| Στέλιος Καζαντζίδης |
«Δεν τους άκουγε ούτε η μάνα τους και δεν κλείσανε για να μην ξεφτιλιστούνε.» Και συμπληρώνει: «Στο Κάστρο όταν ήμουνα, μου πέφτει ο Καζαντζίδης. Έρχεται κάποιος και με ειδοποιεί να πάω κάτω στου ΚΟΥΛΟΥΡΙΩΤΗ, που με θέλει ο Καζαντζίδης για να κλείσουμε δουλειά το καλοκαίρι μαζί. Πάλι ένα βράδυ εκεί που παίζαμε, σκύβει ο Στέλιος και μου λέει, ρε μανίτσα, απόψε γουστάρω να παίξεις ένα ταξιμάκι να ακούσουμε όλοι. Ότι θέλεις Στέλιο μου αλλά θα παίξω ένα τραγούδι που θέλω να πεις εσύ, ένα παλιό. Ωραία, λέει ο Καζαντζίδης. Εμένα τα αυτιά μου ήτανε πάντα γεμάτα από Στράτο και Μάρκο και όλους τους αρχαίους. Όλων αυτών τα τραγούδια κυκλοφορούσαν μέσα στα αυτιά μου. Θέλω Στέλιο, να πεις το «Βαρέθηκα τον ναργιλέ». Φύγαμε λέει. Αρχίζω ένα ταξίμι, συνεχίζω, παίζω λίγο και μπαίνει ο Καζαντζίδης. Αρχίζει να τραγουδάει ο Στέλιος. Αφού το θυμάμαι τώρα και ανατριχιάζω. Μιλάμε για μεγάλη μορφή του τραγουδιού, μιλάμε για… δεν υπάρχουν λέξεις να πουν για τη φωνή του Στέλιου. Μόνο η καρδιά, η ψυχή τις νιώθει, τις καταλαβαίνει, ξέρει λέξεις που μπορούν να περιγράψουν τον Στέλιο. Τραγουδάει ο Στέλιος και ποιος είδε το Θεό και δεν φοβήθηκε. Μου φυγε το μπουζούκι απ’ τα χέρια, δεν ήξερα πώς να το κρατήσω, έμεινα να κοιτάζω και ν’ ακούω. Άκουγα, άκουγα…»
Γιώργος Ζαμπέτας και Στέλιος Καζαντζίδης. Αριστερών πεποιθήσεων ο Καζαντζίδης, συντηρητικός ο Ζαμπέτας Μόνη κοινή αναφορά η κοινωνική καταγωγή αλλά και η προσφορά στο σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Η σύμπραξη αλλά και οι πορείες των δύο στο χώρο της τέχνης, αποτελούν σημεία αναφοράς στο λαϊκό τραγούδι ή καλύτερα στο ελληνικό τραγούδι, όπως προτιμούσε να λέει ο Ζαμπέτας... Όχι, δεν απέφευγε τις ταμπέλες όπως το νομίζουμε σήμερα. Ίσως για τον Ζαμπέτα, λαϊκό και ελληνικό τραγούδι ήταν έννοιες ταυτόσημες. Ίσως πάλι να θεωρούσε το χαρακτηρισμό «λαϊκό» περιοριστικό και υποτιμητικό. Τα τραγούδια που δημιουργούσε αυτός, ήταν «ελληνικά τραγούδια με μπουζούκι» - όπως έλεγε - και απευθυνόταν σε όλους...
Στο βίντεο που ακολουθεί, ακούστε το τραγούδι «Αφήνω γεια». Το επιλέξαμε ανάμεσα στα τέσσερα που προαναφέραμε ως συνδημιουργίες του Στέλιου και του Ζαμπέτα, τόσο για το στιχουργικό κομμάτι - που κατά κάποιο τρόπο «ταιριάζει» στη μέρα αυτή μνήμης και τιμής – όσο και για το γεγονός ότι είναι ένα τραγούδι άγνωστο στο ευρύ κοινό. Καλή ακρόαση.
Διαβάστε ακόμα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου