“Ήρθα, είδα και θα φύγω” και η λογοκρισία; (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο κιθαρίστας και τραγουδιστής
Αντώνης Μουστάκας

Πολλές φορές στο παρελθόν αναφερθήκαμε στον παράγοντα “λογοκρισία” στα χρόνια που ο Στέλιος Καζαντζίδης μεσουρανούσε. Όλα τα μέσα ψυχαγωγίας, και δη αυτά που έχουν μαζική απήχηση, βρέθηκαν στο στόχαστρο. Από τη δικτατορία του Μεταξά με τον αναγκαστικό νόμο 446/1937 μέχρι και τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, πολλοί καλλιτέχνες και δημιουργοί ήρθαν αντιμέτωποι με λογοκριτικές πρακτικές - κρατικές ή μή. 

Ο Στέλιος Καζαντζίδης, μιλώντας για την απόπειρα να κάνει τη δική του εταιρεία την Standard, θα εκμυστηρευτεί στον Βασίλη Βασιλικό στα 1980 («Υπάρχω», Εκδόσεις Λιβάνη): «Η λογοκρισία εσκεμμένα σαμποτάριζε ότι τραγούδια τους πήγαινα. Με ένα X, με κόκκινο μολύβι, “Απορρίπτεται, απορρίπτεται, απορρίπτεται”. Μου πέρασαν κάτι τραγουδάκια μόνο, που μίλαγαν για ακροθαλασσιές και για γλάρους … Είχα αγανακτήσει! Εμένα με τσάκισε η λογοκρισία». 

Θύμα - σύμφωνα με μαρτυρίες - της λογοκρισίας υπήρξε ένα καταπληκτικό τραγούδι του Απόστολου Καλδάρα και στίχους του Κώστα Βίρβου με τίτλο “Ήρθα, είδα και θα φύγω”. Η ηχογράφηση με τον Στέλιο Καζαντζίδη και την Μαρινέλλα έγινε στις 11 Φλεβάρη του 1958 με μπουζούκι τον Γιάννη Καραμπεσίνη. 

Δεν είμαστε σίγουροι ότι πρόκειται για λογοκριμένο τραγούδι καθώς δεν έχουμε στα χέρια μας το αντίστοιχο “απορριπτικό σημείωμα”. Το σίγουρο είναι ότι στην επανεκτέλεση που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1964 από τον κιθαρίστα και τραγουδιστή Αντώνη Μουστάκα περιλαμβάνεται ο κομμένος στίχος. Η δεύτερη ηχογράφηση έγινε στην Αμερική. Στο μπουζούκι ο Λάκης Καρνέζης στο κλαρινο ο Βασιλης Μπατζης και στα ντραμς η Μαρινα Ντενιζ. 

Ο Αντώνης Μουστάκας υπήρξε συνεργάτης του Καζαντζίδη και τον πλαισίωσε στην ξακουστή “Τριάνα” του Χειλά αλλά και στις εμφανίσεις του στην Κωνσταντινούπολη στα 1960, στο νυχτερινό κέντρο/καμπαρέ “Σεχραζάτ”. 

Πολλοί λοιπόν ισχυρίστηκαν και ισχυρίζονται ότι ο κομμενος στίχος δεν συμπεριλήφθηκε στο τραγούδι λόγω της λογοκρισίας. Άλλοι πάλι λένε πως δεν μπήκε απλά λόγω διάρκειας. Δεν γνωρίζουμε ποια είναι η αλήθεια. Οι ολοκληρωμένοι στίχοι του τραγουδιού έχουν ως εξής: 

Με πίκρες ξημερώνουμαι 

Βραδιάζω με τον πόνο 

Ο θάνατος που καρτερώ 

θα με γλιτώσει μόνο  

Πότε θα 'ρθει κι η σειρά μου 

Πότε θα 'ρθει λαχταρώ 

Όλοι τρέμουνε τον χάρο 

Μα εγώ τον καρτερώ 

Ο θάνατος είναι γλυκός 

για τους βασανισμένους 

ετούτος ο παλιοντουνιάς 

είναι για ορισμένους 

Ήρθα είδα και θα φύγω 

σαν περαστικό πουλί 

Δυστυχής κι αδικημένος

όπως όλοι οι καλοί 

(Έμεινε εκτός) 

Μοιάζουν τα δικά μου πάθη 

σαν τα πάθη του Χριστού 

και το πιο πικρό ποτήρι 

με κεράσανε παντού


Παραθέτουμε και τις δύο εκτελέσεις του τραγουδιού:

Διαβάστε ακόμη: 

• «Μια καινούργια κοινωνία» και η λογοκρισία
• Το «Σαββατόβραδο» και η λογοκρισία