Ο Στράτος των 33 στροφών και ο Στέλιος των 45 (BINTEO)

«Νιώθω, πραγματικά, βαθιά συγκίνηση για το θάνατο του Στράτου Διονυσίου. Υπήρξε ένας μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής. Στάθηκε για τριάντα ολόκληρα χρόνια αγωνιστής του κλασικού και ανόθευτου λαϊκού τραγουδιού, που το υπερασπίσθηκε δυναμικά, σταθερά και με μεγάλη συνέπεια. Το κενό που αφήνει ο Στράτος Διονυσίου, αυτός ο ακούραστος εργάτης τον λαϊκού τραγουδιού, είναι δυσαναπλήρωτο», δήλωσε ο Στέλιος Καζαντζίδης μετά τον θάνατο του Στράτου Διονυσίου που συνέβη στις 11 Μαΐου του 1990. 

Ο Στράτος Διονυσίου υπήρξε ένας σημαντικός λαϊκός τραγουδιστής. Αναμφισβήτητα. Με πλούσιο ρεπερτόριο, ενδιαφέρουσα φωνή, σημαντικές εμπορικές επιτυχίες. Μόλις προχθές κλείσαμε 21 χρόνια από τον αιφνίδιο θάνατό του. Πέθανε στα 56 του χρόνια, σε μια ηλικία αν μη τι άλλο παραγωγική για έναν τραγουδιστή. Το κείμενο αυτό το γράφουμε με αφορμή την επέτειο του θανάτου του. Καταθέτουμε εδώ κάποιες σκέψεις και προβληματισμούς. Προβληματισμούς που σχετίζονται με τις μουσικές προτιμήσεις των νεότερων αναφορικά με το κλασικό λαϊκό τραγούδι. Το ζητούμενο είναι γιατί - όπως φαίνεται - οι νέοι προτιμούν περισσότερο τον Διονυσίου από τον Καζαντζίδη;

Ο προβληματισμός μας δεν είναι τόσο επιφανειακός όσο φαίνεται. Θα λέγαμε πως είναι η «κορυφή του παγόβουνου» και σχετίζεται με την υποβάθμιση του λαϊκού τραγουδιού, με τη νόθευση του μουσικού αισθητηρίου του κοινού, με τα όσα ανυπόστατα διακινούνται και προβάλλονται, συστηματικά ή όχι. 

Ο Στράτος Διονυσίου με τον Στέλιο Καζαντζίδη
σε μια σπάνια φωτογραφία από το αρχείο του Τάκη Πανανίδη

Οι νεότεροι δεν προτιμούν τον Διονυσίου από τον Καζαντζίδη, μα τον Στράτο των 33 στροφών από τον Καζαντζίδη των 45. Τον Διονυσίου της επίκαιρης πίστας από τον Καζαντζίδη του παρωχημένου πάλκου. Εν ολίγοις δεν προτιμούν καλλιτέχνες παρά εποχές. 

Είναι αστείο να διατείνονται κάποιοι πως απεχθάνονται την «κλάψα» και τη «μιζέρια» του Καζαντζίδη και πως προτιμούν, για τον λόγο αυτό, τον Διονυσίου. Έχουν στα αλήθεια γνώση της δισκογραφικής πορείας του Διονυσίου; Ασφαλώς και όχι. Την αγνοούν όπως αγνοούν ένα μεγάλο κομμάτι της πρώιμης - «Καζαντζιδικής» θα λέγαμε - εποχής του Στράτου Διονυσιου, οπότε και τραγούδησε: «Καταδικάστε με να δω τι θα κερδίσετε, μια μάνα δίχως γιο μες την ζωή θα αφήσετε», «Πόσο δίκιο είχες μάνα πως θα μείνω μοναχός μου και ο πόνος ο δικός μου πως δεν θα χει τελειωμό», «Φέρτε το παιδί του χάρου, που μου πήρε το δικό μου», «Εγώ μεγάλωσα στο πεζοδρόμιο», «Όταν θα πω τον πόνο μου θα κλάψει η οικουμένη, θα κλάψει όλος ο ντουνιάς και όλοι οι βασανισμένοι» και άλλα πολλά…

Παρόλο που η επιτυχία του Διονυσίου αρχίζει στα μέσα της δεκαετίας του 60, η εμπορικότητα και η δημοφιλία του χτυπούν κόκκινο στη δεκαετία του 80. Τότε είναι που τραγουδά τον «Σαλονικιό», το «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα», το «Ο φαντάρος» και πολλά άλλα σουξέ. 

Αξίζει βέβαια να σημειώσουμε πως η επιτυχία του Διονυσίου συνέπεσε με την απόπειρα περιθωριοποίησης του Καζαντζίδη ο οποίος υπήρξε ιδιαίτερα ανήσυχος ως καλλιτέχνης και κατά συνέπεια ενοχλητικός για την κατεστημένη κατάσταση στο δισκογραφικό κόσμο και τον κόσμο της νύχτας. Τον προηγούμενο ισχυρισμό ενισχύει το γεγονός ότι η πρώτη δισκογραφική περίοδος του Διονυσίου, στα χρόνια της απόλυτης κυριαρχίας του Καζαντζίδη περνάει απαρατήρητη. Τόσο στα χρόνια της δικτατορίας αλλά και την περίοδο 1975 – 1987, ο Καζαντζίδης απείχε δισκογραφικά ενώ παράλληλα από το 1966 είχε σταματήσει τις εμφανίσεις σε νυχτερινά κέντρα. 

Στο βίντεο που ακολουθεί ακούστε ένα τραγούδι της πρώτης δισκογραφικής περιόδου του Στράτου Διονυσίου με τίτλο «Όταν θα πω τον πόνο μου», σε μουσική και στίχους του Χρήστου Κολοκοτρώνη.