Στέλιος Καζαντζίδης - Μίκης Θεοδωράκης: Το τέλος μιας φιλίας

Ο Στέλιος Καζαντζίδης και ο Μίκης Θεοδωράκης
το 1984 στα χρόνια της διαμάχης  της Ένωσης Μουσικοσυνθετών Στιχουργών Ελλάδας (ΕΜΣΕ)  και της Ένωσης Δημιουργών Ελληνικού Τραγουδιού (ΕΔΕΤ).

Στις 9 Ιουνίου 1962 το θέατρο "Παρκ" ανοίγει για να υποδεχτεί την "Όμορφη πόλη" του Μέντη Μποσταντζόγλου σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη και μουσική Μίκη Θεοδωράκη. 

Η παράσταση δεν έχει την αναμενόμενη επιτυχία. Ένα περίπου μήνα αργότερα ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Μαρινέλλα λαμβάνουν ένα γράμμα από το Λονδίνο όπου νοσηλεύεται ο Μίκης Θεοδωράκης. Ο μουσικοσυνθέτης ζητά τη βοήθειά τους. Ο Στέλιος Καζαντζίδης δίνει τα χέρια με τον θεατρικό επιχειρηματία Θοδωρή Κρίτα ενω παράλληλα εμφανίζεται στου “Κουλουριώτη” στην παραλία του Μοσχάτου.

Αυτή η συνεργασία - όπως εκ των υστέρων αποδείχτηκε - ήταν η αρχή του τέλους της φιλικής σχέσης του Στέλιου Καζαντζίδη με τον Μίκη Θεοδωράκη καθώς ένα γεγονός πίκρανε τον τραγουδιστή. 

Ο Στέλιος Καζαντζίδης αφηγείται στον Πάνο Γεραμάνη: "Εγώ είχα θεωρηθεί τότε, πώς λέγονται αυτά τα καραβάκια που πάνε και σώζουνε ναυάγια; Ναυαγοσωστικά, έτσι με είχαν βγάλει. Γιατί με φώναζαν πάντα να σώσω κάποιες καταστάσεις. Φερ' ειπείν στο θέατρο Παρκ. Εμένα μου έγινε πρόταση όταν ο Θεοδωράκης ήταν ακόμα στην Αγγλία και νοσηλευόταν, να πάω να συμπαρασταθώ να βοηθήσω γιατί στο πιο κάτω θέατρο ήταν ο Χατζιδάκις με ένα επιτελείο από πολύ καλούς ηθοποιούς. Αν θυμάμαι καλά ήταν ο Δημήτρης ο Χορν - ηθοποιός σημαίνει φως. Και υπήρχε ο ανταγωνισμός, ο ευγενής ανταγωνισμός αυτός που θεριεύει τον καλλιτέχνη, που του δίνει ζωή. Και στον επιχειρηματία αν θέλεις. 

Το θέατρο είχε κάνει κοιλιά από την απουσία του Μίκη. Ήρθε τότε ο γνωστός θεατρικός επιχειρηματίας, νομίζω πως ήταν ότι καλύτερο είχε η εποχή εκείνη ο Θόδωρος ο Κρίτας ο οποίος μου πρότεινε να πάω για συμπαράσταση. Και πήγαμε με την Μαρινέλλα. Και τότε δούλευα στου "Κουλουριώτη" κάτω έπρεπε να φύγω του σκοτωμού γιατί κάναμε δύο παραστάσεις στο Παρκ και απογευματινή και βραδινή. Και στη συνέχεια πηγαίναμε στη δουλειά. Ήταν τρομερά κουραστικό για μένα. 

Ας μη συνεχίσω γιατί κάπου υπήρχε μια αγνωμοσύνη. Θα την πω, θα την πω γιατί είναι κάτι που με βασανίζει χρόνια. Υπάρχει μια βραδιά που κλείνει το θέατρο. Είναι η τελευταία βραδιά. Εκείνο το βράδυ βγαίνουν όλοι οι παράγοντες όσοι έπαιξαν ρόλο σε αυτό το έργο που παιζόταν κάποιους μήνες. Βγαίνουν επί σκηνής όλοι. Στην περίπτωση τη δική μου το ευχαριστώ του Μίκη του Θεοδωράκη ήταν που περιμένε να φύγω εγώ για να βγει να διευθύνει - με την κίνηση των χεριών αυτή που έκανε - τον Γρηγόρη τον Μπιθικώτση ο οποιος και πριν πάμε εμείς ηταν ο τραγουδιστής που ξεκίνησε το έργο το θεατρικό αυτό. 

Αυτό ήταν το ευχαριστώ για τη συμπαράστασή μου που έτρεχα κάπου 40 μέρες αν θυμάμαι και έκανα δύο παραστάσεις την ημέρα αφιλοκερδώς. Ας βρεθεί ένας καλλιτέχνης να κάνει παρόμοια χειρονομία σήμερα. Το ευχαριστώ του Θεοδωράκη ήταν να περιμένει να φύγω εγώ για να πάω στη νυχτερινή μου δουλειά, κάτω στου Κουλουριώτη που δούλευα στην παραλία, για να βγει να διευθύνει τον Μπιθικώτση. Βέβαια εγώ δεν είχα ανάγκη από τέτοια αλλά κάπου ένιωσα μια πίκρα. Λέω γιατί; Τί θα γινόταν αν έβγαινε και διηύθυνε την ορχήστρα; 

Ποτέ ο Θεοδωράκης δεν με συμπάθησε. Ποτέ! Ήταν ενάντια στο λαϊκό τραγούδι. Κάπου το θεωρούσε υπανάπτυκτο, κάπου το έβριζε. Κάπου το έλεγε τούρκικο, κάπου το έλεγε ινδιάνικο. Πήρε πάρα πολλά από το λαϊκό τραγούδι και δεν έδωσε τίποτα. Και κάποιους σαν εμένα που τραγουδούσαμε αυτό το βυζαντινό είδος, δεν μας χώνεψε. Το λέω με πίκρα αυτό. Ενώ εμείς όταν μας τον έφερε ο Λαμπρόπουλος από την Γαλλία συμπαρασταθήκαμε. 

Προς Θεού είναι άξιος συνθέτης, μεγάλος μουσικός. Αλλά κάπου υπήρξε αχάριστος απέναντί μου και ήρθε η ώρα να το πω, με πολύ πίκρα. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν του είπα πολλά τραγούδια. Για να μάθεις κάτι ακόμα στο δεύτερο μεγάλο έργο, αυτό το ολοκληρωμένο που του είπα στη μεταπολίτευση το “στην Ανατολή”, του απαγόρευσα να έρθει στο στούντιο, δεν του επέτρεψα. Έτσι δέχτηκα. Κάναμε συμφωνία με τον Μάτσα. Κι ανέλαβε να διευθύνει τα τραγούδια ένας πιανίστας που ήταν τότε το δεξί του χέρι, ο Γιάννης ο Διδίλης. Αυτό το παιδί είχε αναλάβει να κάνει και τις ενορχηστρώσεις και τις ηχογραφήσεις. Και στη συνέχεια παρακολούθησε και τις ηχογραφήσεις με τη φωνή μου. 

Τον τιμώρησα κι εγώ με τον τρόπο μου. Μια επιπόλαια και άτοπη ενέργεια. Άλλα ήταν το μίσος του για το είδος της φωνής μου. Το είδα στη συνέχεια. Πάντοτε όπου έβρισκε κάρφωνε με πολύ μίσος. Δεν του άρεσε να είμαι εγώ κάποιος τραγουδιστής που είχα απήχηση σε αυτή τη χώρα που λέγεται Ελλάδα. Δεν είναι μόνο αυτός, είναι κι άλλοι άνθρωποι που τους κακοφαίνεται που ακόμα εξακολουθεί να με αγαπάει ο κόσμος και που με λατρεύουνε πολλοί".   

Διαβάστε ακόμα: 

• Όμορφη πόλη 
• Στέλιος Καζαντζίδης - Γρηγόρης Μπιθικώτσης: Μια μοναδική φωτογραφία